-

هویت، منافع و راهبردهای ایران

آنچه در فصل­های گذشته و بخش اول از این فصل به آن پرداخته شده را باید بررسی وضعیت هویتی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ... جمهوری ترکیه دانست که یک ستون از دو ستون این تحقیق می­باشد، ستون دیگر این تحقیق را باید به ایران و هویت، فرهنگ و سیاست آن اختصاص دهیم. هویت و فرهنگ ایرانی که در برابر هویت و فرهنگ غربگرای ترکیه در منطقه به مقاومت پرداخته و بسیاری از اقدامات غربگرایانه این کشور را خنثی نموده است.

ایران کنونی با داشتن سابقه­ای چند هزار ساله از هویت و دارا بودن سابقه دولت_­­های  باستانی در تعریف امروزی آن، یک هویت بنیادین و نهادینه شده چند هزار ساله دارد که علیرغم تمامی جنگ­ها و البته سه حمله خانمانسوز بزرگ به آن (حمله اسکندر، حمله اعراب مسلمان و حمله مغول)، همچنان در مسیر همان هویت و تمدن ایرانی خود به حیات خویش ادامه داده و بلکه مهاجمان خارجی را نیز در هویت و تمدن خود جذب و ذوب نموده است.

یک تفاوت عمده­ میان ایران و ترکیه کنونی و حتی عثمانی را باید در بحث حاکمیت دولت در این دو کشور دانست. ترکیه تا قبل از ورود ترکان سلجوقی به این مناطق، تحت سلطه حکومت­های باستانی غیر ترک و البته اروپایی مانند روم و سپس امپراتوری ایران بوده است. در حالی که ایران دارای یکی از کهن­ترین پیشینه‌های استقرار دولت بوده است، دولت­های باستانی ایران حتی با تعریف کنونی از دولت نیز مطابقت دارند. تعاریفی که شاید بهترین و متقن­ترین آنها در کنوانسیون مونته ویدئو[1] 1933 ارائه شده و می­گوید دولت به عنوان یک شخصیت حقوق بین‌الملل، باید دارای چهار صفت یا شرایط: جمعیت دائمی، یک سرزمین مشخص، یک حکومت و اهلیت (مشروعیت، حاکمیت) و توان برقراری رابطه با دیگر دولت­ها را داشته باشد. ایران از همان دوران باستانی و سپیده دم تاریخ، دارای این شرایط بوده است (شاو 1374، 134). 

بنابراین از ابتدا و در بنیاد این تحقیق شاهد تفاوت و تقابل هویتی خاص در میان دو کشور ایران و ترکیه هستیم.

4-3-2- هویت تمدنی ایران

بر اساس اندیشه­های سازه­انگاری، نمی­توان هویت را یک فرآیند ثابت و بدون تغییر دانست. هویت در اندیشه سازه‌انگاری، یک انگاره یا برساخته ذهنی است که در هر دوره و بر اساس مقتضیات همان دوره زیستی، برسازی می­شود. با تمام احترامی که برای این نظریه پردازان قائلیم، باید به صراحت گفت که برسازی هویت بر اساس دوره و مقتضات زیستی آن دوره را می­توان در چارچوب یک خط سیر یا سابقه هویتی، برسازی نمود. این برسازی که بر انگاره ذهنی از گذشته، حال و آینده ما دلالت دارد را می­توان هویتی سابقه‌دار، معتدل و میانه­رو دانست که با هر حادثه‌ای مانند جنگ، اشغال و تغییر حکومت، به صورت بنیادی و غیر‌مترقبه از بین نمی­رود، بلکه بنیاد و ریشه­ی این هویت در مسیر وضعیت زیستی جدید، در فضای ذهنی مردم آن جامعه به برسازی هویت جدید کمک می­کند.

هویت ایرانی را نیز باید در چارچوب همین خط سیر هویتی و تمدنی ایران بررسی نمود. هویت تمدنی ایرانیانی که از سپیده­دم تاریخ تاکنون در قالب دولت­های بزرگ و کوچک به ظهور رسیده و بر تاریخ و هویت تمدنی جهان تأثیر­گذار بوده­اند. هویت در دولت­های اساطیری[2]ایران مانند کیانیان[3]، پیشدادیان[4]، در دولت­های تاریخی و بزرگی چون مادها[5]، هخامنشیان[6]، اشکانیان[7]، ساسانیان[8]، صفویان[9] و ... همگی بر انگاره­هایی مانند یکتا­پرستی، شرافت جان و ناموس انسانی، تقدس آزادی انسان، توجه به فردگرایی و جمع گرایی همزمان، زندگی مسالمت­آمیز با اقوام، نژاد­ها و ادیان و مذاهب مختلف و ... که در صدر همه این انگاره­های ذهنی می‌توان از انگاره استقلال و جاذبه هویتی و فرهنگی جامعه ایرانی نام برد.

همین استقلال، جاذبه و غنی بودن هویتی و فرهنگی ایرانیان بوده است که مهاجمانی مانند اسکندر مقدونی[10] و جانشینانش (سلوکیان[11])­، اعراب مسلمان و سلسله­های بعدی آنها و قوم مغول[12] را در فرهنگ و هویت ایرانی خود جذب، هضم و ذوب نموده و هویت و فرهنگ خود را بر چنین مهاجمان قدرتمند روزگار، مسلط ساخته و هویت و فرهنگ زیستی آنان را با هویت و فرهنگی ایرانی همخوان و همسو نموده است.

هویت ایرانی و پارسی ایران زمین در عصر کنونی، همچنان یکی از دو بال و مؤلفه هویتی ایرانیان برای رشد و توسعه در دنیای کنونی و حفظ همبستگی و اتحاد ایرانیان در برابر دشمنان و هویت­های مهاجم مانند هویت غرب و غربگرایی است.

این هویت در چارچوب همان لوازم هویت­سازی مانند علم و دانش، فرهنگ، اخلاق­مداری، معنویت و دینداری و ... توانسته است در مقابل بسیاری از هویت­های شرق و غرب به مقاومت بپردازد که البته اگر مسئولان ایرانی نیز کمی بیشتر فضای گفتمانی و اندیشه­ای این هویت را تقویت نمایند، دیگر نیازی به ترس از هویت غرب و تهاجم فرهنگی غرب نیست.

در این پست فقط تکه ای از این پایان نامه درج شده

برای متن کامل می توانید به سایت ارشدها مراجعه کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 666